Apostil şerhi, yurtdışı makamlarınca verilen belgenin ülkemizde geçerli bir resmi evrak olduğunu kanıtlayan tasdik işlemidir.
Apostil
şerhi bulunulan ülkedeki alınan resmi belgelerin diğer ülkelerde
geçerli olmasını ve verilen belgenin resmi belge olduğunun
kanıtlanmasını sağlayan bir şerhtir. Diğer bir değişle, örneğin tanıma
tenfiz davası açacak olan kişilerin yurtdışı mahkemelerinde aldıkları
kesinleşmiş kararın ülkemizde geçerli olması için apostil şerhi mutlaka
olmalıdır.
Apostil şerhi içerisinde nelere dikkat etmek gerekir?
Apostil
şerhi alacak olan bireylerin belgenin eksik olmamasına dikkat etmeleri
gerekmektedir. Apostil şerhi içerisinde herhangi bir eksiklik ya da
yanlışlık örnek olarak boşanmanın Türkiye’de tanınması ve tenfiz
işlemini geçersiz kılacaktır.
Apostil Şerhi Nasıl Alınır?
Boşanma
tanıma tenfiz işlemi yapmak isteyen kişilerin apostil şerhi alacakları
yer, belgeyi hazırlayan makamlardır. Apostil şerhini veren makamlar her
ülkede farklılık gösterebilmektedir. Örneğin Türkiye’de idari belgeler
için apostil şerhi valilikler ve kaymakamlıklar tarafından verilirken,
adli belgeler için apostil şehri ise adli yargı makamlarınca verilir.
Apostil şerhi veren ülkeler
Almanya, Fransa, İngiltere, Amerika, Kanada, Danimarka, İsviçre, Avusturya, Belçika, Ukrayna, Rusya, Özbekistan, Hollanda, İtalya, İspanya, Norveç, İsveç, Yunanistan, Bulgaristan…
Bir Apostil belgesinin bileşenleri
Apostillerde ana başlığın Fransızca olarak “Apostille (Convention de La
Haye du 5 Octobre 1961)” şeklinde yazılması zorunludur. Bir apostil
belgesi aşağıdaki unsurlardan oluşur:
belgenin düzenlendiği ülkenin adı;
belgeyi imzalayan kişinin adı;
belgeyi imzalayan kişinin sıfatı;
belgeye basılan mührün ait olduğu makamın adı
tasdik edildiği yer;
tasdik edildiği tarih;
apostili düzenleyen makam;
apostil numarası;
apostili düzenleyen makamın mührü veya kaşesi;
apostili düzenleyen yetkilinin imzası.
“Yabancı
Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılmasına Dair 5 Ekim 1961
tarihli Lahey Sözleşmesi” 16.9.1984 tarihli ve 18517 sayılı Resmi
Gazete ‘de yayımlanarak ülkemiz açısından 29.09.1985 tarihinde yürürlüğe
girmiştir. Anılan sözleşmenin 1. maddesinde Apostil Şerhinin. “Akit
Devletlerden birinin ülkesinde düzenlenmiş olup da diğer bir Akit Devlet
ülkesinde kullanılacak olan resmi belgelere” uygulanacağı
öngörülmektedir. Anılan sözleşmeye taraf ülke vatandaşlarının kendi
ülkelerinde düzenlettikleri söz konusu belgeleri taraf olan diğer
ülkelerde doğrudan kullanmaları, bu suretle işlemlerde külfetin
azaltılması, kolaylığın ve süratin sağlanması amaçlanmaktadır.
Anılan sözleşmede, sözleşmenin amaçları bakımından, aşağıda
yer alan belgelerin resmi belge sayıldığı belirtilmektedir:
A) Apostil Şerhi konacak resmi belgeler:
a)
“Savcı, zabıt katibi veya adliye memuru tarafından verilmiş belgeler de
dahil olmak üzere, devleti bir yargı organına veya mahkemesine bağlı
makam veya görevli memur tarafından düzenlenmiş olan belgeler,
b) İdari belgeler,
c) Noter senetleri,
d) Kişilerce özel sıfatla imzalanmış belgeler üzerine konulmuş olup belgenin kaydının
veya belirli bir tarihte mevcut olduğunun ve imzaların doğruluğunun resmi makam ve noterlerce tasdiki gibi resmi beyanlar” dır.
B) Aynı maddeye göre sözleşmenin uygulanamayacağı, diğer bir deyişle, Apostil tasdiki yapılamayacak belgeler:
1) “Diplomasi veya konsolosluk memurları tarafından düzenlenmiş belgeler,
2) Ticaret veya gümrük işlemleriyle doğrudan ilgili olan idari belgeler” dir.
3) Sözleşmenin 6. maddesi uyarınca “Her Akit Devletin, Apostil Şerhini
vermek üzere yetkili kılınan makamları belirlemesi, bunlarda değişiklik
olduğunda da keyfiyeti Hollanda Dışişleri Bakanlığına bildirmesi”
gerekmektedir.
4) Sözleşmenin 9. maddesinde “Her Akit Devlet, işbu Sözleşmede tasdik
bağışıklığının öngörüldüğü hallerde kendi diplomasi veya konsolosluk
memurlarınca tasdik işlemi yapılmamasını sağlamak üzere gerekli
önlemleri alacaktır” denmekte ve usulüne göre Apostil Şerhi uygulanmış
bir belgenin başkaca bir tasdike gerek olmadığı belirtilmektedir.
5) Anılan Sözleşme metni ile sözleşmeye taraf olan ülkelere ait güncel
liste ile her bir ülkede Apostil Şerhi koymaya hangi makamların yetkili
olduğuna dair bilgilere, ” http://www.hcch.net/index_en.php?act=conventions.authorities&cid=41 ” adresinden ulaşılması mümkün olmaktadır.
6) Malumları olduğu üzere, uluslararası sözleşmeler TBMM tarafından
onaylanmasını müteakip kanun vasfını almakta ve milli kanunlarımız gibi
yürürlük kazanmaktadır.
Türkiye Cumhuriyeti’nde Apostil tasdik şerhi koymaya yetkili makamlar:
İdari belgelere: Valilikler, Valiler, Vali adına Vali Muavinleri ve Hukuk İşleri Müdürleri, Kaymakamlıklar;
Adli Belgelere: Ağır Ceza Mahkemesi kuruluşu olan merkezlerdeki Adalet Komisyonu Başkanlıkları.
